Những năm qua, Thanh
tra Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) luôn nỗ lực, thực hiện đồng bộ nhiều
giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra. Qua hoạt động thanh
tra không chỉ phát hiện, ngăn chặn kịp thời những sai phạm, bảo đảm quyền lợi
người tiêu dùng mà còn tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các
tổ chức, cá nhân, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực
KH&CN.
Đại diện lãnh đạo Sở
KH&CN kiểm tra tiến độ thực hiện Dự án “Ứng dụng khoa học – kỹ thuật, xây
dựng mô hình ương nuôi cá chình hoa giống và thương phẩm đạt năng suất và hiệu
quả cao tại Thanh Hóa”.
Trên cơ
sở chức năng, nhiệm vụ được giao cũng như chỉ đạo của tỉnh, của ngành, hằng
năm, Thanh tra Sở KH&CN đã xây dựng kế hoạch thanh tra sát với thực tiễn
địa phương, công tác quản lý Nhà nước của ngành. Theo đó, ngoài tập trung thanh
tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng của các đơn vị trực
thuộc, còn đẩy mạnh thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định
về chuyên môn, kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực đối với tổ chức, cá
nhân thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Sở KH&CN. Nội dung thanh tra có
trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những nội dung, lĩnh vực như tiêu chuẩn đo
lường chất lượng hàng hóa về xăng dầu, khí gas hóa lỏng, mũ bảo hiểm, hàng điện
tử, lĩnh vực an toàn kiểm soát bức xạ, lĩnh vực sở hữu trí tuệ... để phòng ngừa
và phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, đồng thời kiến nghị chấn
chỉnh, khắc phục những bất cập, sơ hở trong quản lý, trong ban hành chính sách,
pháp luật.
Năm năm
gần đây, thanh tra sở đã triển khai hàng chục cuộc thanh tra chuyên ngành về
KH&CN, qua thanh tra phát hiện và xử lý vi phạm hành chính nhiều cơ sở với
số tiền phạt hàng trăm triệu đồng, tịch thu tiêu hủy nhiều hàng hóa như mũ bảo
hiểm, bột ngọt, bánh kẹo, nước mắm... không bảo đảm chất lượng, quá hạn, hàng
giả mạo nhãn hiệu, vi phạm về sở hữu công nghiệp. Ngoài các biện pháp xử lý
hành chính, thanh tra sở cũng đã yêu cầu các cơ sở thực hiện kiểm định phương
tiện đo nhóm 2 không kiểm định, không bảo đảm về đo lường hoặc hết hiệu lực
kiểm định; ghi nhãn hàng hóa đầy đủ, đúng quy định; đình chỉ lưu thông các hàng
hóa là hàng đóng gói sẵn không đủ định lượng, chuyển mục đích sử dụng hoặc tái
chế đối với hàng hóa có mức chất lượng không đạt yêu cầu... Tính riêng trong 2
năm 2017 và 2018, trên lĩnh vực an toàn bức xạ hạt nhân, Thanh tra Sở KH&CN
đã tổ chức thanh tra 77 cơ sở bức xạ, trong đó năm 2017, thanh tra 49 cơ sở bức
xạ với 40 cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ (máy phát tia X và các thiết bị X-quang
chẩn đoán trong y tế). Qua thanh tra, Chánh thanh tra Sở KH&CN đã xử phạt
vi phạm hành chính 10 cơ sở (8 tổ chức và 2 cá nhân) với số tiền phạt trên 30
triệu đồng; trong năm 2018, thanh tra 28 cơ sở tiến hành bức xạ với các thiết
bị, gồm: 5 thiết bị chụp ảnh phóng xạ công nghiệp chứa nguồn phóng xạ; 6 máy
phát tia X; 29 máy X-quang thường quy; 6 máy CT-Scanner; 1 máy X-quang tăng
sáng truyền hình. Kết quả, các cơ sở được thanh tra cơ bản thực hiện đúng quy
định pháp luật về lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Tuy nhiên, đoàn thanh tra đã
phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính 8 cơ sở với tổng số tiền phạt trên 36
triệu đồng với các vi phạm, như không khai báo về việc sử dụng nguồn phóng xạ
di động, không kiểm xạ định kỳ nơi làm việc của nhân viên bức xạ; không trang
bị liều kế cá nhân cho nhân viên bức xạ; không tổ chức đánh giá liều kế cá nhân
cho nhân viên bức xạ... Cùng với đó, hoạt động thanh tra trong nghiên cứu triển
khai các đề tài, dự án KH&CN cũng thường xuyên được thực hiện. Qua thanh
tra phát hiện sai phạm đã đề nghị giảm cấp kinh phí, giảm trừ quyết toán, thu
hồi hàng trăm triệu đồng về ngân sách Nhà nước.
Tuy
nhiên, hiện nay, công tác thanh tra về KH&CN vẫn còn những tồn tại, hạn
chế, như: Lực lượng cán bộ, công chức làm công tác thanh tra KH&CN mỏng,
chuyên môn còn hạn chế; công tác thanh tra về chuyển giao công nghệ, thẩm định
công nghệ hầu như chưa được triển khai; công tác theo dõi, đôn đốc thực hiện
các yêu cầu, kiến nghị, xử lý sau thanh tra đôi khi chưa được chú trọng đúng
mức. Hoạt động thanh tra nói chung và thanh tra, kiểm tra về KH&CN nói
riêng còn chồng chéo, trùng lắp dẫn đến tình trạng nhiều đoàn thanh tra, kiểm
tra tiến hành thanh tra một doanh nghiệp trong cùng một thời gian gây phiền hà,
ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp... Được biết, để
khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiếp tục làm tốt công tác thanh tra về
KH&CN, trong thời gian tới, ngoài việc thường xuyên duy trì lịch trực, tiếp
công dân và hỗ trợ, tư vấn các đơn vị, cá nhân về các lĩnh vực của ngành, thanh
tra sở sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động của các đơn vị sản xuất,
kinh doanh trong lĩnh vực KH&CN. Lồng ghép công tác tuyên truyền pháp luật,
hướng dẫn thực hiện các quy định về các lĩnh vực chuyên ngành trong quá trình
thanh tra, đặc biệt là các chính sách pháp luật mới để các cơ sở nắm vững và
thực thi đúng pháp luật. Đôn đốc theo dõi việc thực hiện yêu cầu, kiến nghị sau
thanh tra nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và tăng cường hiệu lực,
hiệu quả quản lý, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện
đạo đức cho cán bộ thanh tra để vận dụng hằng ngày trong thực thi công vụ, góp
phần tạo dựng niềm tin của tổ chức, cá nhân nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà sản xuất và người
tiêu dùng.
Nguồn: Nguyễn Tâm (Phòng Thông tin KH&CN)